Жас ерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы

 

$$$ 1

Физиология деген сөздің  мағынасы:

E) Тіршілік тану

$$$ 2

Физиология ѓылымы зерттейді:

E) Ағзаның қызметін

$$$ 3

Ағзаның тіршілігінің негізін зерттейтін:

E) Жалпы физиология

$$$ 4

Әртүрлі жануарлар ағзасының тіршілік әрекетіндегі ұқсастық пен айырмашылықты зерттейтін:

E) Салыстырмалы физиология

$$$ 5

Адам мен жануарлар ағзасы қызметін онто-және филогенездік даму барысында пайда болу, даму қалыптасу заңдылықтарын зерттейтін:

E) Эволюциялық физиология

$$$ 6

Ағзаның тіршілік әрекеттерінің жеке дамудың әртүрлі жасындағы ерекшеліктерін тексеретін:

E) Жас физиология

$$$ 7

Жануарлардың жеке топтарының, жеке мүшелердің, жүйелердің, жеке ұлпалардың тіршілік ерекшеліктерін зерттейтін:

E) Арнаулы физиология

$$$ 8

Ағзаның тіршілік әрекеттерінде мекендеу ортасы мен табиғи географиялық жағдайларға байланысты туындаған ерекшеліктерді анықтайтын:

E) Экологиялық физиология

$$$ 9

Физиологияның негізгі әдісі:

E) Тәжірибе жүргізу

$$$ 10

Ірі органикалық молекулалардан құралып, өздігінен ұдайы өсе алатын, зат пен қуат алмасуы нәтижесінде қоршаған ортада өз әрекетін сақтап қалуға бейім күрделі жүйенің өмір сүру үрдісі:

E) Тіршілік

$$$ 11

Сыртқы ортаның әсеріне өз бетімен жауап қайтаратын, өзін-өзі реттейтін тірі материяның біртұтас бөлшегі:

E) Ағза

$$$ 12

Ағзаның сыртқы немесе ішкі тітіркендіргіштерге қайтаратын жауап:

E) Реакция

$$$ 13

Тірі ағзаның сыртқы ортаның әсеріне зат алмасу үрдісін күшейтумен беретін жауап::

E) Тітіркендіргіш

$$$ 14

Тірі жүйенің сыртқы немесе ішкі орта тітіркендіргіштерінің әсерінен өзінің физиологиялық белсенділігін өзгертуін айтады:

E) Қозғыштық

$$$ 15

Ағзаның сыртқы, не ішкі ортаның тітіркендіргіштеріне жүйке жүйесінің қатысуымен беретін жауап:

E) Рефлекс

$$$ 16

Ағзаның сұйық ортасының салыстырмалы тұрақтылығы немесе оны қамтамасыз ететін үйлесімді реакциялар жиынтығы:

E) Гомеостаз

$$$ 17

Торшалардың, торша түтікшелерінің, торша ішіндегі құрылымдардың беткейлерінде орналасқан молекулалық деңгейдегі ақуыз-липидті құрылым:

E) Биологиялық мембрана

$$$ 18

Тітіркенудің әсерінен жасушаның мембранасында қандай әсер болады:

E) Деполяризация

$$$ 19

Жеке дарақтың ұрық түрінде пайда болған сәтінен бастап, өмірінің соңына дейінгі барлық тіршілік айналымы:

E) Онтогенез

$$$ 20

Белгілі бір түрдің немесе топтың тарихи дамуы:

E) Филогенез

$$$ 21

Ағзаның ішкі ортасының құрамындағы биологиялық белсенді заттардың әсерімен атқарылатын реттелу:

E) Гуморальды

$$$ 22

Ағзаның шапшаң атқарылатын үрдістерінің реттелуі:

E) Жүйке мен

$$$ 23

Ағзаның қан, торшааралық сұйығы және лимфа:

E) Ішкі орта

$$$ 24

Холинергиялық жүйке талшықтарының медиаторы:

E) Ацетилхолин

$$$ 25

Адренергиялық жүйке талшықтарының медиаторы:

E) Адреналин

$$$ 26

Б±лшыќ еттіњ ±зындыѓы µзгермей,  ширыѓу дењгейі артатыны аталады:

E) Изометриялыќ жиырылу

F) Изотониялыќ жиырылу

$$$ 27

Эритроциттердің  атқаратын қызметі:

A) Қорғаныш

C) Газ алмасуына қатысу

$$$ 28

Эритроциттердің газ алмасу қызметін атқаратын заттар:

A) Гемоглобин көлемі

B) Эритроциттер көлемі

$$$ 29

Лейкоциттердің атқаратын қызметі:

B) Қорғаныш

C) Шектегіш

$$$ 30

Тромбоциттердің атқаратын қызметі:

B) Қанды ұютатын заттар

C) Шектегіш заттар

$$$ 31

Қанды ұйытпайтын заттардың атауы:

B) Осмостық қысым

C) Гемопоэз

$$$ 32

Қанның түзілу үрдісі аталады:

A) Антикоагулянттар

B) Гемолиз үрдісі

$$$ 33

Қозғыштық, өткізгіштік, жиырылғыштық, автоматия қасиеттер тән:

B) Жүрек бұлшық етіне

F) Миға

$$$ 34

Қозған ұлпалардың тітіркендіруге арнайы қозу үрдісімен жауап беру қасиеті:

A) Тежелу

B) Тежегіш

$$$ 35

Физиологиялыќ тыныштыќ жаѓдайда торша цитоплазмасы мен торшааралыќ с±йыќтыќ арасында байќалатын биоэлектрлік потенциал айырмасы:

A) Рефлекс

B) Тынышты потенциалы

$$$ 36

Єрт‰рлі єсер ыќпалы мен ет талшыќтарыныњ ±заруы:

A) Қозу

B) Жиырылуы

$$$ 37

 Қозу үдерісін тудыратын тітіркендіргіш күшінің ең төмен, минималді мөлшері аталады:

A) Тежелу табалдырығы

E) Реобаза

$$$ 38

Ұлпа неғұрлым қозғыш болса, оның қозу табалдырығы қандай болады:

A) Жоғары

F) Төмен деңгейде

$$$ 39

Аккомодация жылдамдығы ұлпаның қандай қасиетін сипаттайды:

A) Қозғыш дәрежесін

C) Тітіркенуді  

$$$ 40

Ағзаға жылудың біркелкі таралуына мүмкіндік беретін қызмет қалай аталады:

B) Газ алмасуыды реттеуші

D) Тасымалдаушы

$$$ 41

Сау адамда қанның орташа мөлшері: 

A) 2 л

E) 5 л

$$$ 42

Мұрын қуысынан альвеолаларға дейінгі жолды:

E) «Пайдасыз кеңістік»

F) «Қажетсіз кеңістік»

$$$ 43

Сыртќы жєне ішкі орта тітіркендіргіштерін ќабылдап, талдау ж‰ргізетін ж‰йкелік ќ±рылымдардыњ к‰рделі ж‰йесі аталады:

B) Эмоция

F) Талдағыштардың іс-әрекеті

$$$ 44

Арнайы қабылдағыш рецепторлардан, аралық және орталық жүйке торшаларынан, оларды байланыстыратын, арнайы талшықтарынан тұратын жүйке жүйесінің күрделі бөлігі қалай аталады:

A) Тыныстау

B) Ырѓаќ

$$$ 45

Ж‰йке мен бұлшықет ±лпалары  ќозуына байланысты байќалатын биоэлектрлік потенциалдыњ шапшањ тербелістері:

B) Ықпал потенциалы

C) Қ±былыс потенциалы

$$$ 46

Б±лшыќ ет талшыќтарыныњ тітіркендіргіш єсер арқылы µзініњ ±зындыѓы мен ширыѓу дењгейін µзгертетін ќасиетін қалай атайды:

A) Жиырылғыштық деңгейі

B) Тежелу

$$$ 47

Қандай  да бір жұмыс атќарѓаннан кейін  м‰шелердіњ немесе б‰кіл аѓзаныњ ж±мыс ќабілеттілігінің уаќытша тµмендеуін атайды:

A) Синапс

B) Рефлекс

$$$ 48

Тітіркендіру  нєтижесінде ж‰йке ж‰йесінде туындайтын ‰рдіс:

A) Қозушылық

B) Эмоциялық сезім

$$$ 49

Аѓзаныњ белгілі бір ќызметін реттейтін орталық жүйке жүйесіндегі нейрондар жиынтыѓы:

A) Рецептордың орталығы

E) Ж‰йке  орталыѓы

$$$ 50

Қанды ұйытпайтын заттардың атауы:

B) Осмостық қысым

E) Антикоагулянттар

$$$ 51

Тыныс алу – физиологиялық үрдіс жиынтығы, ол қамтамасыз етеді:

A) Ағзаға О₂-ң түсуі

B) Ұлпаларда қолдануы

C) СО₂-ң ағзадан шығуы

$$$ 52

Тыныс алу функциясы мына арқылы жүзеге асады:

A) Сыртқы тыныс алу арқылы

B) Ұлпаға О₂-ң тасымалдануы және СО₂-ң олардан шығарылуы

C) Ұлпалар мен қан арасындағы газ алмасу

$$$ 53

Сыртқы тыныс алуды қамтамасыз етеді:

A) Трахеямен

B) Бронх

C) Альвеолармен

$$$ 54

Өкпенің жалпы сыйымдылығы не бөледі:

A) Тыныс алу көлемі

B) Тыныс алу мен тыныс шығарудың қорлық көлемі

C) Қалдық көлем

$$$ 55

Тыныс алу – физиологиялық  үрдістердің  жиынтығы, ол қамтамасыз етеді.

A) Ағзаға О₂ –ң  түсуі

B) Ұлпаларда қолданылуы

C) СО₂-ң ағзадан шығуы

$$$ 56

Тыныс алу функциясы мына  арқылы жүзеге асады:

A) Сыртқы тыныс алу арқылы

B) Ұлпаға О₂ – ң  тасымалдануы және СО₂ –ң олардан шығарылуы

C) Қан ұюы Ұлпалар мен қан арасындағы газ алмасу 

$$$ 57

Сыртқы тыныс алуды  қамтамасыз етеді:

A) Трахеямен

B) Бронх

C) Альвеолармен

$$$ 58

Өкпенің жалпы сыйымдылығы не бөледі:

A) Тыныс алу көлемі

B) Тыныс алу мен тыныс шығарудың  қорлық көлемі

C) Қалдық көлем

$$$ 59

Өкпенің тіршілік сыйымдылық мөлшерін құрайды:

A) Ауа көпіршіктері

B) Тыныс алу қорлық көлемі

C) Тыныс шығару қорлық көлемі

$$$ 60

О₂ және СО₂ еріген күйде ыдырайды, оны  ауа өтетін жолда не қамтамасыз етеді:

A) Су буы

B) Кілегей

C) Сурфактанттар

$$$ 61

Гипоксия қабынуы мүмкін:

A) Альвеолярлық  ауада   О₂ –ң төмендеуі

B) Дене жүктемесі   кезінде

C) Өкпенің әртүрлі  аймағындағы вентиляцияның теңсіздігі

$$$ 62

Жасушадағы О₂мен СО₂ алмасуына әсер етеді:

A) Жоғарғы алмасу аймағы

B) Қандағы эритроциттердің мөлшері

C) Қан ағымының жылдамдығы

$$$ 63

Дем алудың  бірқалыптылығына қозу салдарынан туындайтын рефлекторлық реакциялар:

A) Спецификалық реакциялар

B) Тамырлы рефлексогенді  аймақтарда

C) Қаңқалық  бұлшықеттерде

$$$ 64

Физиологияда зерттеудің әдіс-тәсілдері:

A) Бақылау

B) Жинақталған тәжірибе

C) Сақталған эксперимент

$$$ 65

Физиологиядағы зерттеу әдістері:

A) Электрофизиологиялық

B) Радиотелеметрия

C) Компьютерлік томография

$$$ 66

Ағзаның ішкі жасушалық ортасы:

A) Қан

B) Лимфа

C) Ұлпааралық сұйықтық

$$$ 67

Қанның пішінді элементтеріне  жатады:

A) Эритроциттер

B) Лейкоциттер

C) Тромбоциттер

$$$ 68

Қан  плазмасында 3 түрлі ақуыздар бар:

A) Альбуминдер

B) Глобулиндер

C) Фибриноген

$$$ 69

Қан ұюы 3 фазадан тұрады:

A) Протромбиназалар

B) Тромбиндер

C) Фибриндер

$$$ 70

Ас қорытуға  қатысатын ферменттер тобы:

A) Протеаза

B) Липаза

C) Карбогидраза

$$$ 71

Ауыз қуысына ашылатын бездің 3  тобы

A) Шырышты

B) Сірлі

C) Аралас

$$$ 72

Протеазаға жатады

A) Пепсиндер

B) Желатиназа

C) Химозин

$$$ 73

Гипофиз 3 бөліктен тұрады

A) Алдынғы

B) Аралық

C) Артқы

$$$ 74

Бүйрекүстілік безі 3 қабаттан тұрады

A) Клубок тәрізді

B)  Бума тәрізді

C) Тор тәрізді

$$$ 75

Белсендіру кезеңнің  3 кезеңі болады:

A) Үрейлер

B) Резистентті

C) Қажу

$$$ 76

Қанның пішінді элементтерінің көлемі

A) 1 жаста - 35%

B) 5 жаста - 37%

D) ересектерде – 40-45%

Тыныс алу жиілігі 1 минөтінде

B) 10-12 жаста – 20-22 рет

C) 13-15 жаста -19-20 рет

D) 18-20 жаста -16-18 рет

$$$ 78

Адамдарда асқазанның көлемі

B) 1 жаста -300-400 мл

C) 10 жаста – 700-800 мл

D) ересектерде – 1500-2000мл

$$$ 79

Балаларда бұлшық еттің салмағы дене салмағына қарағанда

A) 2-3 жаста – 23%

C) 15 жаста - 32,6%

D) 17-18 жаста – 44,2%

$$$ 80

Әртүрлі заттар жасушаға еніп шығады

B) Белсенді тасымалдау

C) Эндоцитоз

D) Экзоцитоз

$$$ 81

Қан қызметтері бөлінеді

B) Қорғаныстық

C) Жылу реттеуші

D) Байланыстырушы

$$$ 82

Глобулиндер түзіледі

A) Бауырда

C) Сүйек кемігінде

D) Лимфа түйіндерінде

$$$ 83

Қан құрамында 4 түрлі буферлік жүйе бар

A) Бикарбонатты

B) Фосфатты

D) Гемоглобиндық

$$$ 84

Көктамырмен қанның жүрек бағытында жылжуын қамтамасыз ететін факторлар

A) Қылтамырларда қысым с.б. 15мм,ал жүрекшеде- 0 – ға тең

B) Көктамырдағы қақпақшалар арқылы қан жүрекке қарай жылжиды

D) Дем алынған кезде көкірек қуысындағы теріс қысым деңгейі артады

$$$ 85

Гипоксия бірнеше түрге бөлінеді

B) Айналымдық

C) Анемиялық

D) Гистотоксикалық

$$$ 86

Ас қорытудың бірнеше түрлері қалыптасқан

A) Торшалық

C) Сыртта

D) Ұжымдық

$$$ 87

Ағзадағы биологиялық белсенді заттарды 4 топқа бөледі

A) Гормондар

C) Парагормондар

D) Телегрондар

$$$ 88

Аталық гормондарға жатады

B) Изоандростерон

C) Дегидроандростерон

D) Тестостерон

$$$ 89

Гормондар бірнеше мақсатта қолданылады

A) Ағзаның репродуктивтық қызметін реттеу үшін

B) Салмақ қосу үшін

C) Ағзаның жалпы төзімділігін арттыру үшін

$$$ 90

Қабылдайтын тітіркендіргендіргіштерінің табиғатына байланысты рецепторлар

A) Фото -

B) Механо -

C) Хемо -

$$$ 91

Вегетативтік рефлекстер 4 топқа бөлінеді

A) Экстерорецепторлардан басталып, ішкі мүшелер мен тамырларда аяқталады

B) Бір интерорецепторлардан басталып, басқа ішкі мүшелерде аяқталады

C) Бір мүшенің интерорецепторларының тітіркенуінен басталып, сол мүшеде аяқталады

$$$ 92

Нәрестенің шартсыз рефлекстері 4 түрге бөлінеді

A) Ас қорыту

B) Қорғаныс

C) Қозғалу

$$$ 93

Бұлшық еттердің қасиеттеріне жатады

A) Қозғыштық

C) Жиырылғыштық

D) Қозғалғыштық

$$$ 94

Зат және қуат алмасу үрдістері синтез үрдісімен тығыз байланыста

A) Өсу синтезі

B) Өзіндік жаңару синтезі

D) Регенерация синтезі

$$$ 95

Адамдарда қанның 4 тобын ажыратады

A) І

B) ІІ

C) ІІІ

$$$ 96

Қанның топтарына ие адамдардың саны

A) І – 40%

B) ІІ - 39%

C) ІІІ - 15%

$$$ 97

Шығару үрдісін қамтамасыз ететін мүшелер

A) Өкпе

C) Тері

D) Бүйрек

$$$ 98

Адамда кездесетін иммунитет түрлері

A) Туа біткен

B) Жүре қалыптасқан

D) Жасанды

$$$ 99

Жыныс гормондары -

B) Негізгі алмасуды күшейтеді

C) Артериальды қан қысымын жоғарлатады

D) ОЖЖ – ің тонусын көтереді

$$$ 100

Балалардың қанының көлемі дене салмағына қатысты болады

A) нәрестелерде - 15%

B) 1 жаста – 11 %

D) 6-9 жаста – 7-8 %