Дене тәрбиесі мен спорттағы денсаулықты сақтау технологиялары
Күндізгі 4 жыл 4 курс
каз
Абишев Ж.Б.
Спортшының дене дайындығын басқаратын және бұлшық ет жұмысының әсерінен ағза қызметтерінің өзгерісін қандай пән зерттейді:
A) Физиология.
B) Жасерекшелік физиология.
C)& Дене тәрбиесін және спортшы дайындауындағы дене дайындығын басқарудың физиологиялық негіздері.
D) Анатомия, спорттық морфология негіздері.
E) Эмбрология.
*****
Адаптация деген сөз қандай мағынаны білдіреді:
A) Әдет.
B)& Бейімделу.
C) Дағды.
D) Реакция.
E) Қажу.
*****
Спорттағы бейімделу мәселесінің маңызы қандай:
A)& Спортшы қысқа мерзімде беімделеді.
B) Спортшы ұзақ мерзімде беімделеді.
C) Спортшы бейімделмейді.
D) Беімделуге уақыт жоқ.
E) Шамадан тыс жаттығу бөгет жасайды.
*****
Дене жүктемесіне ағза қызметінің өзгеріп жауап беруі неге байланысты:
A)& Адамның жеке тұлғалық ерекшелігімен жаттығу деңгейіне байланысты.
B) Жүрек-қан тамыр жүйесінің жұмысына.
C) Тыныс алу жүйесіне.
D) Жүйке–бұлшық ет жұмысына.
E) Дене жүктемесіне.
*****
Спортшылардың алғашқы бейімделу сатысы қалай аталады:
A) Бейімделушілік.
B) Бейімделудің бұзылуы.
C) Қайта бейімделу.
D)& Физиологиялық ширығу.
E) Жаттыққандық.
*****
Спортшылардың бейімделуінің екінші сатысы қалай аталады:
A)& Бейімделушілік.
B) Бейімделудің бұзылуы.
C) Қайта бейімделу.
D) Физиологиялық ширығу.
E) Жаттыққандық.
*****
Спортшылардың бейімделуінің үшінші сатысы қалай аталады:
A) Бейімделушілік.
B)& Бейімделудің бұзылуы.
C) Қайта бейімделу.
D) Физиологиялық ширығу.
E) Жаттыққандық.
*****
Спортшылардың бейімделуінің төртінші сатысы қалай аталады:
A) Бейімделушілік.
B) Бейімделудің бұзылуы.
C)& Қайта бейімделу.
D) Физиологиялық ширығу.
E) Жаттыққандық.
*****
Спортшылардың шамадан тыс жаттығу жағдайы қандай негіздегі патофизиологиялық сатыға сәйкес келеді:
A) Бейімделушілік.
B)& Бейімделудің бұзылуы.
C) Қайта бейімделу.
D) Физиологиялық ширығу.
E) Жаттыққандық.
*****
Бейімделудің қандай түрі дайын және бұрыннан қалыптасқан физиологиялық механизм мен бағдарлама негізінде пайда болады:
A) Ұзақ.
B)& Жедел.
C) Созылмалы.
D) Жылдам.
E) Уақытша.
*****
Жедел бейімделу кезінде қан айналым мен тыныс алу жүйелерінде қандай өзгерістер болады:
A)& Тыныс алу және қан айналым мүшелерінің қызметтік қорларының максимальды жинақталуы.
B) Қызметтік қорлардың минимальды жинақталуы.
C) Жүрек-қан тамыр және тыныс алу жүйелері жауап қайтармайды.
D) Қан айналымының минимальды жинақталуы және тыныс алу жүйесінің күшеюі.
E) Қан айналымының максимальды жинақталуы тыныс алу жүйесінің төмендеуі.
*****
Ағзаға қоршаған орта факторларының ұзақ және бірнеше рет әсер ету нәтижесінде қандай бейімделу пайда болады:
A) Созылмалы.
B) Жедел.
C)& Уақытша.
D) Жылдам.
E) Ұзақ уақыттық.
*****
Бейімделушілік бұзылу кезінде қандай энергетикалық алмасу анық байқалады:
A) Витаминдік.
B) Көмірсулық.
C) Ақуыздық.
D)& Майлық.
E) Гормондық.
*****
Ұзақ уақыттық бейімделу қандай физилогиялық процестермен жалғаспайды:
A) Реттігіш механизмдердің қайта құрылуымен.
B) Қорлық мүмкіндіктердің жинақталуымен.
C) Қорлық мүмкіндіктердің пайдалануымен.
D) Арнайы бейімделу жүйесін қалыптастыру.
E)& Жылу өнімі және жылу құрылумен.
*****
Бейімделу кезінде глюкокортикоидтар қандай қызмет атқарады:
A) Ақуыздар ыдырауын тежейді.
B) Ақуыздар ыдырауын төмендетеді.
C) Ақуыздарды бұзады.
D)& Ақуыздарды үдетеді.
E) Ақуыздарды қор ретінде жинақтайды.
*****
Бейімделу кезінде катехоламиндер қандай қызмет атқарады:
A)& Бауырдағы гликоген қорын жинақтайды.
B) Гликогенді төмендетеді.
C) Гликогенді жояды.
D) Гликогендердің ыдырауына әсер етеді.
E) Гликогендердің ыдырауына әсер етпейді.
*****
Спортшылардың қызметтік жүйесін не қалыптастырады:
A)& Нерв орталықтарының қарым-қатнасы.
B) Шартты рефлекстердің сыртқы тежелуі.
C) Шартты рефлекстердің іштен тежелуі.
D) Нерв импульстердің берілуі.
E) Орталық нерв жүйесіндегі тежелу.
*****
Бейімделу кезінде бұлшық ет жұмысына жауап ретінде орталық нерв жүйесінде не қалыптасады:
A)& Орта-аралық өзара байланыс.
B) Шартты рефлекстердің сыртқы тежелуі.
C) Шартты рефлекстердің іштен тежелуі.
D) Нерв импульстердің берілуі.
E) Орталық нерв жүйесіндегі тежелу.
*****
Бейімделу кезінде тыныстық ферменттер өзін қалай көрсетеді:
A) Ферменттерді төмендетеді.
B) Белсенділігін тежейді.
C)& Белсенділігін төмендетеді.
D) Бөлінбейді.
E) Құрамын өзгертеді.
*****
Бейімделу кезінде жүрек пен қаңқа бұлшық еттеріне тән қасиет:
A) Жүрек және қаңқа бұлшық еттерінің атрофиясы.
B) Жүрек және қаңқа бұлшық еттерінің гипотонусы.
C)& Жүрек және қаңқа бұлшық еттерінің гипертрофиясы.
D) Миокардит.
E) Қозғыштықтың жоғарлауы.
*****
Жақсы жаттыққан адамның қанының минуттық көлемі нешеге тең:
A) 20 л.
B) 15 л.
C)& 100 л.
D) 40 л.
E) 80 л.
*****
Жақсы жаттыққан адамның бір минут уақытында өкпе желденуі неше есе жоғарлайды:
A) 5 есе.
B) 10 есе.
C) 2 есе.
D)& 20 есе.
E) Жоғарламайды.
*****
Жаттыққан адамның бір минут ішінде көмір қышқыл газын бөліп шығарылуы неше есе ұлғаяды:
A) 15 есе.
B)& 10 есе.
C) 5 есе.
D) 2 есе.
E) Жоғарламайды.
*****
Ағзаның физиологиялық қорларына бірінші кезекте тән қасиет:
A)& Ағзаның жинақталуы тыныштық күйден.
B) Тыныштық күйінен күнделікті әрекетке көшу.
C) Шартты рефлекстер.
D) Шартсыз рефлекстер.
E) Гомеостазды қалыпты жағдайда ұстау.
*****
Қандай максимальды физиологиялық ширығу барысында ағзаның физиологиялық қорларының екінші кезегі қосылады:
A) 10 % тен 20% дейін.
B)& 5% тен 10% дейін.
C) 35% тен 65% дейін.
D) 70% тен 80% дейін.
E) 15% тен 20% дейін.
*****
Үшінші кезектегі физиологиялық қорлары кай уақытта іске қосылады:
A) Төтенше жағдайларда.
B) Оттегі азайғанда.
C)& Оттегі көбейгенде.
D) Тіршілік үшін күресуде.
E) Ашығуда.
*****
Дене жүктемесі кезінде орталық жүйке жүйесінде қандай өзгерістер байқалады:
A) Тұрақсыздықтың жоғарлауы.
B) Тұрақсыздықтың төмендеуі.
C) Тұрақсыздықтың тежелуі.
D)& Тұрақсыздықтың өзгеруі.
E) Тұрақсыздықтың үдеуі.
*****
Дене жүктемесі кезінде орталық жүйке жүйесін ООЖ не сипатталады:
A)& Тұрақсыздықтың жоғарлауы.
B) Тұрақсыздықтың төмендеуі.
C) Тұрақсыздықтың тежелуі.
D) Тұрақсыздықтың өзгеруі.
E) Тұрақсыздықтың үдеуі.
*****
Циклді жаттығуларды орындауда не жеңілдетеді:
A) Динамикалық стереотип.
B)& ОЖЖ қызметі.
C) Тұрақсыздықтың жоғарлауы.
D) Тұрақсыздықтың төмендеуі.
E) Тұрақсыздықтың тежелуі.
*****
Адам қалыпты жағдайда бір минут уақытында қанша тыныс алу қимылын орындайды:
A)& 10.
B) 8.
C) 6.
D) 7.
E) 14- дейін.
*****
Дене жүктемесі кезінде адам бір минут ішінде қанша тыныс алу қимылын орындайды:
A) 16.
B) 18.
C) 20.
D) 22.
E)& 50 дейін.
*****
Спортшыларда үлкен дене жүктеме орындау барысында қанның систолық көлемі қандай дәрежеге дейін ұлғаяды:
A) 150-200 мл дейін.
B) 60-70 мл.
C) 80-90 мл.
D) 90-100 мл.
E)& 80-100 мл.
*****
Спортшылардың үлкен дене жүктемесін орындау барысында жүректің соғу жиілігі қандай көлемге дейін ұлғаяды:
A)& 180 ретке дейін 1 минутта.
B) 100 дейін 1 минутта.
C) 90 дейін 1 минутта.
D) 110 дейін 1 минутта.
E) 120 дейін 1 минутта.
*****
Жаттыққан спортшыларда қанның минуттық мөлшері қандай дәрежеге дейін ұлғаяды:
A)& 15 л дейін 1 минутта.
B) 18 л дейін 1 минутта.
C) 20 л дейін 1 минутта.
D) 23л дейін 1 минутта.
E) 35л дейін 1 минутта.
*****
Дене жүктемесі кезінде пішіндік элементтердің саны ұлғаяды ма:
A) Ұлғаяды.
B) Жоқ.
C) Кейбіреулері.
D) Тек қана эритроциттер.
E)& Тек қана лейкоциттер.
*****
Бұлшық ет жұмысы кезінде эритроциттердің саны ұлғаяды ма:
A)& Жоқ.
B) Азайады.
C) Өзгеріссіз қалады.
D) Көбееді.
E) Жауабын білмеймін.
*****
Бұлшық ет жұмысы кезінде тромбоциттердің саны ұлғаяды ма:
A)& Жоқ.
B) Азайады.
C) Өзгеріссіз қалады.
D) Көбееді.
E) Жауабын білмеймін.
*****
Бұлшық ет жұмысы кезінде лейкоциттердің саны ұлғаяды ма:
A) Жоқ.
B) Азайады.
C) Өзгеріссіз қалады.
D)& Көбееді.
E) Жауабын білмеймін.
*****
Бұлшық ет жұмысы кезінде эритроциттердің саны қаншалықты деңгейде көбейеді:
A) 5,5-6*10 12 л.
B) 4,5-5,5*1012 л.
C) 3,5-4,5*1012 л.
D)& 2,5-3,5*1012 л.
E) 6,5-8*1012 л.
*****
Бұлшық ет жұмысы кезінде тромбоциттердің саны қаншалықты деңгейде көбейеді:
A) 30 есе көбееді.
B) 2 есе көбееді.
C) 4 есе көбееді.
D)& 2 есе азайады.
E) Өзгеріссіз қалады.
*****
Бұлшық ет жұмысы кезінде лейкоциттер саны қандай деңгейде көбейеді:
A)& 16-18* 10 9 ге дейін.
B) 13*10 9 ге дейін.
C) 12*10 9 ға дейін.
D) 11*10 9 ға дейін.
E) 10*10 9 ға дейін.
*****
Эритроциттер санының көбеюі қалай аталады:
A) Эритроциттер.
B) Лейкоцитоз.
C)& Эритроцитоз.
D) Тромбоцитоз.
E) Лейкопения.
*****
Тромбоциттердің көбеюуі қалай аталады:
A) Эритроцитоз.
B) Протромбиназа.
C) Протромбин.
D)& Тромбоцитоз.
E) Тромбин.
*****
Лейкоциттер санының азайуы қалай аталады:
A) Лейкоцитоз.
B)& Лейкопения.
C) Лимфоциты.
D) Жауабын білмеймін.
E) Жауап беруге қиналамын.
*****
Лейкоциттер санының көбеюуі қалай аталады:
A)& Лейкоцитоз.
B) Лейкопения.
C) Лимфоциты.
D) Жауабын білмеймін.
E) Жауап беруге қиналамын.
*****
Адамның қажеттілігінен және мотивациясымен анықталатын, қоршаған ортамен өзіне деген жеке тұлғалы көзқарасы қалай аталады:
A) Қыздырыну.
B) Жұмысқа дайындық.
C)& Эмоция.
D) Қажу.
E) Қайта қалпына келу.
*****
Эмоцияның қандай түрлерін білесіз:
A)& Оң, теріс
B) Стандартты.
C) Стандартты емес.
D) Денелік.
E) Күштілік.
*****
Жағымсыз эмоциялар аталады:
A)& Теріс.
B) Стандартты.
C) Стандартты емес.
D) Денелік.
E) Күштілік.
*****
Спортшының жарыс жолына шыққанға дейінгі күйі қалай аталады:
A) Стресс.
B) Дистресс.
C)& Мәре алдылық.
D) Денені қыздыру.
E) Эмоция.
*****
Мәре алдындағы күйдің бір түрі қалай аталады:
A)& Ұрыстық дайындық.
B) Жұмысқа дайындық.
C) Денені қыздыру.
D) Жалпы денені қыздыру.
E) Қажу.
*****
Мәре алдылық күйдің бір түрі қалай аталады:
A)& Мәре алдындағы қобалжу.
B) Өндіру жұмысы.
C) Денені қыздыру.
D) Жалпы денені қыздыру.
E) Қажу.
*****
Сөреалдындағы жағдайға жатады:
A)& Мәре алдындағы енжарлық.
B) Өндіру жұмысы.
C) Денені қыздыру.
D) Жалпы денені қыздыру.
E) Қажу.
*****
Ой немесе дене жұмысының жұмыс істеу қабілеті уақытша төмендеуінен туындайтын ағзаның қызметтік күйі қалай аталады:
A) Жұмысқа дайындық.
B) Физиологиялық ширығу.
C)& Қажу.
D) Денені қыздыру.
E) Ұрыстық дайындық.
*****
Адамның қажуының басты және шынайы белгісі болып не табылады:
A) Эмоция.
B) Жұмысқа дайындық.
C) Шаршау.
D)& Жұмыс қабілетінің төмендеуі.
E) Физиологиялық қорлар.
*****
Дене жүктемесі кезінде қажудың пайда болуының алғашқы белгісін не анықтайды:
A)& Жұмыстық қимыл –қозғалыс.
B) Қимыл -қозғалыстың бұзылуы.
C) Вегетативті қызметтің ширығуы.
D) Жұмылдыруы.
E) Тұрақтылық.
*****
Дене жүктемесі барысында қажудың екінші белгісін не анықтайды:
A) Автоматтық жұмыс қозғалысының бұзылуы.
B)& Қимылдың координациясының бұзылуы.
C) Вегетативті қызметінің ширығуы.
D) Жұмылдыру.
E) Тұрақтылық.
*****
Дене жүктемесі кезінде қажудың үшінші белгісін не анықтайды:
A) Автоматтық жұмыс қозғалысының бұзылуы.
B) Қимыл координацияның бұзылуы.
C)& Вегетативті жүйке қызметінің ширығуы.
D) Жұмылдыру.
E) Тұрақтылық.
*****
Шаршағандықты, сылбырлықтың, ұйқының бұзылуының сипаттайтын ағзаның патологиялық күйі қалай аталады:
A) Қажу.
B) Шамадан тыс жаттығу.
C)& Шамадан тыс қажу.
D) Бейімделу.
E) Қайта бейімделу.
*****
Қалпына келу процестер неден басталады:
A)& Қалыпқа келу процессі бір келкі еместігінен.
B) Қалыпқа келу процессі бір келкілігінен.
C) Қалыпқа келу процессінің үйлесімділігімен.
D) Қалыпқа келу процессінің бастапқы қалпымен.
E) Қалыпқа келу процессінің төмендеуімен.
*****
Қалыпқа келу процессінің жалғасы қандай процесс болып табылады:
A)& Гетерохрондық.
B) Бір келкілік.
C) Үйлесіміділік.
D) Бастапқы.
E) Төмендеу.
*****
Қалпына келуін сипаттайтын белгі:
A) Бір келкілік.
B) Үйлесіміділік.
C)& Фазалық.
D) Бастапқылығымен.
E) Төмендеумен.
*****
Жұмыс істеу қабілетінің қалпына келуінің бірінші фазасы қалай аталады:
A) Жұмыс істеу қабілетінің бір келкілі фазасы.
B) Тең емес фазасы.
C) Бастапқы фаза.
D) Жоғарғы фаза.
E)& Жұмыс істеу қабілетінің төмендеу фазасы.
*****
Жұмыс істеу қабілетінің қалпына келуінің екінші фазасы қалай аталады:
A) Жұмыс істеу қабілетінің бір келкілі фазасы.
B) Тең емес фазасы.
C) Бастапқы фаза.
D)& Жоғарғы фаза.
E) Жұмыс істеу қабілетінің төмендеу фазасы.
*****
Жұмыс істеу қабілетінің қалпына келуінің үшінші фазасы қалай аталады:
A) Жұмыс істеу қабілетінің бір келкілі фазасы.
B) Тең емес фазасы.
C)& Бастапқы фаза.
D) Жоғарғы фаза.
E) Жұмыс істеу қабілетінің төмендеу фазасы.
*****
Максималды қуаттылық жұмыс барысында қандай энергетикалық қор басты болып табылады:
A) Аэробты.
B)& Анаэробты.
C) Оттегіннің коп болуы.
D) Оттегіннің жетіспеушілігі.
E) Оттегіннің өзгермеуі.
*****
Субмаксималды қуаттылықтағы жұмыс кезіндегі қанға өтетін заттар:
A)& Бұзылған метаболизм заттары.
B) Анаэробты заттардың ыдырауы.
C) Аэробты заттардың ыдырауы.
D) Көмірсудың ыдырауы.
E) Майлардың ыдырауы.
*****
Қалыпты қуаттылықтағы жұмыс кезінде физиологиялық қор болып не табылады:
A)& Гликоген мен глюкозаның артықтығы, жоғарғы нерв жүеісінің төзімділігі.
B) Анаэробты процесс.
C) АТФ-тің қоры.
D) Креотинфосфаттың қоры.
E) Қанның РН.
*****
Дене жаттығуларының жіктелу кезінде қандай критерийлар қойылады:
A)& Энергетикалық.
B) Көмірсулық.
C) Ақуыздық.
D) Липидтік.
E) Витаминдік.
*****
Дене жаттығуларының жіктелуінің негізіне қандай көрсеткіш қойылған:
A)& Биомеханикалық.
B) Ақуыздық.
C) Көмірсуқ.
D) Липидтік.
E) Витаминдік.
*****
Дене жаттығуларының жіктелуінің негізіне қандай сапалы параметрлер келтірілген:
A) Ақуыздық.
B) Көмірсуқ.
C)& Дененің сапасы.
D) Липидтік.
E) Витаминдік.
*****
Дене жаттығуларының жіктелуінің негізіне әрекеттердің қандай факторлары келтірілген:
A) Ақуыздық.
B) Көмірсуқ.
C) Липидтік.
D)& Жұмыс істеу уақыты.
E) Витаминдер.
*****
Бастапқы спорттық жаттығулар қалай бөлінеді:
A)& Қалып.
B) Гимнастика.
C) Дем алу.
D) Дем шығару.
E) Үзіліс.
*****
Спорттық жаттығулар неден басталады:
A)& Қимыл-қозғалыс.
B) Гимнастика.
C) Дем алу.
D) Дем шығару.
E) Үзіліс.
*****
Стандарттық белгісі бойынша қимыл-қозғалыстар қалай бөлінеді:
A)& Стереотипті.
B) Қалыпты.
C) Гимнастика.
D) Жүгірулер.
E) Жеке сайыс.
*****
Қозғалыстардың стандарттық критерияларының бөлу негізіне не жатады:
A) Қалып.
B) Гимнастика.
C) Күштілік.
D) Жылдамдық.
E)& Кездейсоқтық.
*****
Сапасы маңызды жаттығуларға қандай қимыл-қозғалыстар жатады:
A)& Баллмен бағаланатындар.
B) Килограммен бағаланатындар.
C) Метрмен.
D) Секундпен.
E) Сағатпен.
*****
Дене жаттығудың сандық маңыздағы жаттығуларына қандай қимыл-қозғалыстар жатады:
A) Гимнастика.
B) Мәнерлеп сырғанау.
C)& Ауыр атлетика.
D) Суға секіру.
E) Спорттық ойындар.
*****
Салыстырмалы қуаттылықтағы аймақ бойынша жұмыс уақытының шегімен циклді жаттығулар қалай бөлінеді:
A)& Максималды қуаттылық.
B) Күштілік.
C) Жылдамлық.
D) Нысаналық.
E) Сапалық.
*****
Қатынасты қуаттылық аймаққа қандай циклдық жаттығулар жатады:
A) Күштілік.
B)& Субмаксималді.
C) Жылдамдық.
D) Нысаналық.
E) Сапалық.
*****
Шектеулі орындау уақыты және қатынасты қуаттылық бойынша циклдық жаттығуларға жатады:
A) Күштілік.
B)& Үлкен.
C) Жылдамдық.
D) Нысаналық.
E) Сапалық.
*****
Шектеулі орындау ауқыты және қатынасты қуаттылық циклды жаттығуларды не сипаттайды:
A) Жылдамдық.
B)& Қалыпты.
C) Жылдамдық.
D) Нысаналық.
E) Сапалық.
*****
Қаңқа бөліктерінің белгілі бір қалыпты белгілеу қалай аталады:
A) Жүгіру.
B) Секіру.
C)& Қалып.
D) Ұйқы.
E) Жүріс.
*****
Қалыпты сақтау барысында қаңқа бұлшық еттеріне қандай механикалық реакция тән қасиет:
A)& Тонустық.
B) Систолық.
C) Даистолық.
D) Үзіліс.
E) Қалыпты.
*****
Қалыпты сақтау барысында қаңқа бұлшық еттерін қандай жұмыс сипаттайды:
A)& Титанустық.
B) Систолық.
C) Даистолық.
D) Үзіліс.
E) Қалыпты.
*****
Қалыптың қандай түрлері бар:
A) Ойдан шығарылған.
B) Шартты.
C) Шартсыз.
D)& Еркін.
E) Жасанды.
*****
Дене қалптына не жатады:
A) Ойдан шығарылған.
B) Шартты.
C) Шартсыз.
D)& Еркін емес.
E) Жасанды.
*****
Күнделіктегі іс-әрекетті қамтамасыз ететін қалып:
A) Ойдан шығарылған.
B) Шартты.
C) Шартсыз.
D) Еркін.
E)& Жұмыстық.
*****
Орындалатын іс-әрекетке қажетті қалып:
A) Ойдан шығарылған.
B) Шартты.
C) Шартсыз.
D) Еркін.
E)& Жұмыс алдылық.
*****
Қандай қалып адамның жұмыс қабілеттілігін арттырады:
A) Ойдан шығарылған.
B)& Қолайлы.
C) Шартсыз.
D) Еркін.
E) Жұмыс алды.
*****
Қандай қалып жұмыстың нәтижелігін төмендетеді:
A) Ойдан шығарылған.
B)& Қолайсыз.
C) Шартсыз.
D) Еркін.
E) Жұмыс алды.
*****
Қимылсыз қалып жағдайында адам қандай жұмыс орындайды:
A) Динамикалық.
B) Ойдан шығарылған.
C)& Статикалық.
D) Жеңілу.
E) Жеңу.
*****
Қимылсыз қалып жағдайында бұлшық еттер қандай тәртіппен жұмыс істейді:
A) Изотониялық.
B) Үйлесімді.
C) Ыңғайлы.
D)& Изометриялық.
E) Босаңсыған.
*****
Изометриялық тәртіптегі бұлшықеттердің механикалық жұмысы неге тең:
A)& 0.
B) 2.
C) 3.
D) 4.
E) 5.
*****
Спорттағы статикалық жұмыс неге байланысты:
A)& Бұлшық еттердің шиырығуына.
B) Бұлшық еттердің босаңсуына.
C) Бұлшық еттердің ұзаруына.
D) Бұлшық еттердің қысқаруына.
E) Өзгеріссіз қалады.
*****
Статикалық жұмыс барысында орталық жүйке жүйесінде не пайда болады:
A) Босаңсу ошағы.
B) Тыныштық ошағы.
C)& Жұмыс доминантасы.
D) Тежелу.
E) Ырғақты меңгеру.
*****
Статикалық жұмыс кезінде бұлшықеттің белсенділігі қалай көрінеді:
A)& Үзіліссіз белсенді.
B) Кезеңмен белсенді.
C) Секірмелі белсенді.
D) Белсенді емес.
E) Тежелген.
*****
Статикалық ширығу барысында бұлшықеттерді максималды қанмен қамтамасыз ету қай кезде сақталады:
A) 10‑12%.
B) 11‑15%.
C) 15‑18 %.
D) 18‑20 %.
E)& 7‑8 %.
*****
Пайыздық статикалық ширығу барысында бұлшықеттердің қанмен қамтамасыз етілуі қанша есе төмендейді:
A) 1‑2 есе.
B) 2‑3 есе.
C) 3‑4 есе.
D) 5‑6 есе.
E)& 8‑9 есе.
*****
Бұлшыетті қанмен қамтамасыз ету қандай статикалық ширығу кезінде тоқтайды:
A) 20% астам.
B) 22% астам.
C) 23% астам.
D)& 24% астам.
E) 30% астам.
*****
Бұлшықеттердегі артериалдық қысым статикалық жұмыс кезінде қандай деңгейге дейін көтеріледі:
A) 140‑160 мм сын.бағ.
B) 160‑180 мм сын. бағ.
C) 180‑260 мм сын. бағ.
D) 260‑300 мм сын. бағ.
E)& 400‑500 мм сын. бағ.
*****
Статикалық жұмыс кезінде бұлшықеттердің қанмен қамтамасыз етілуінің тоқтатылуы, олардың жұмысына әсер етпейтіндігі:
A) Оттегі аз.
B) Оттегі қорын пайдаланады.
C) Оттегі көп.
D) Көміртегі пайдаланады.
E)& Көміртегі шығады.
*****
Статикалық әрекет кезінде қандай көрсеткіштер жоғарлайды:
A) Өкпенің тіршілік сыйымдылығы.
B)& Демалудың тереңдігі.
C) Жүректің соғу жиілігі.
D) Оттегі.
E) Қозу ошағы.
*****
Стандартты қозғалыс кезінде құрылымы жағынан қандай қозғалыстар болады:
A) Циклдық.
B) Адымдық.
C) Күрделі.
D) Қарапайым.
E)& Бір реттік.
*****
Стандартты қозғалыс қозғалыстың структурасы бойынша сипатталады:
A)& Ациклді.
B) Адымды.
C) Күрделі.
D) Қарапайым.
E) Бір реттік.
*****
Стандартты жаттығу кезінде салыстырмалы түрдегі қуаттылықтың қандай аумағы кездеспейді:
A)& Максималды.
B) Субмаксималды.
C) Үлкен.
D) Біркелкі.
E) Төмен.
*****
Максималды қуаттылықтың жұмысы қанша уақытқа созылады:
A) 5‑6 сек.
B) 6‑8 сек.
C) 8‑10 сек.
D) 10‑15 сек.
E)& 20‑30 сек.
*****
Максималды қуаттылықтың жұмысын қандай фактор сипаттайды:
A) Нерв орталығының құбылмалылығы.
B) Нерв орталығының қозғыштығы.
C) Нерв орталығының қозғалмалылығы.
D) Қаңқа бұлшықеттерінің құбылмалылығы.
E)& Жүрек соғу жиілігінің төмендеуі.
*****
Субмаксималдық қуаттылықтың жұмыс кезіндегі физиологиялық күшіне қандай фактор тән емес ( оттегін құрушы жүйелер):
A) Қан.
B) Қанайналым.
C) Тыныс алу.
D) Орталық жүйке жүйесі.
E)& Орталық жүйке жүйесінің құбылмалылығы.
*****
Үлкен қуаттылықтағы жұмыс қанша уақытқа созылады:
A) 20-30 с.
B) 30-40 с.
C) 50-100 с.
D) 1-2 мин.
E)& 5-6 мин.
*****
Біркелкі қуаттыдағы жұмыс қанша уақытқа созылады:
A) 10- 20 мин.
B) 20-30 мин.
C) 30-40 мин.
D) 40-50 мин.
E)& 50-60 мин.
*****
Біркелкі қуаттылық жұмыс барысында жүректің соғу жиілігі қаншаға тең:
A) 160-180 бір мин. соғуы.
B) 120-130 бір мин. соғуы.
C)& 130-140 бір мин. соғуы.
D) 100-110 бір мин. соғуы.
E) 90-100 бір мин. соғуы.
*****
Біркелкі қуаттылық жұмыс барысында глюкозаның құрамы бойынша қан немен сипатталады:
A)& Гипергликемия.
B) Гипогликемия.
C) Өзгеріссіз қалады.
D) Секірмелі жоғарылайды.
E) Жойылады.
*****
Біркелкі жұмыс қуаттын қандай фактор анықтайды:
A) Қимыл координациясының бұзылуы.
B)& Кеңістіктегі бағдарлаудың.
C) Естің жоғалуы.
D) Естің бұзылуы.
E) Орталық жүйке жүйесінің функциясының бұзылуы.
*****
Стандартты ациклды қозғалыстың бағалау ұпайы қай спорт түріне жатпайды:
A) Гимнастика.
B) Акробатика.
C) Лақтыру.
D) Манерлі сырғанау.
E)& Суға секіру.
*****
Спорттың қай түрі стандартты ациклды жылдамды-күштілікке жатады:
A) Гимнастика.
B) Аэробика.
C)& Акробатика.
D) Ауыр атлетика.
E) Жеңіл атлетика.
*****
Спорттың қай түрі стандартты циклды жылдамды-күштілікке жатады:
A) Гимнастика.
B) Аэробика.
C) Акробатика.
D)& Найзаны лақтыру.
E) Ауыр атлетика.
*****
Қай спорт түрі стандартты емес (ситуациялық) жағдайларға жатпайды:
A) Баскетбол.
B) Волейбол.
C) Жекпе-жек.
D)& Бокс.
E) Гимнастика.
*****
Стандартты емес қозғалысқа тән:
A) Бұлшық еттің біркелкі жұмыста болуы.
B) Статикалық қуаттағы жұмыс.
C) Ауыспалы қуаттағы жұмыс.
D) Бұлшықеттің өзгеріссіз жұмыста болуы.
E)& Жұмыс.
*****
Стандартты емес қозғалыстарды сипаттайды:
A) Ситуацияның өзгеретіндігі.
B) Ситуацияның тұрақтылығы.
C)& Ситуацияның төмендеуі.
D) Ситуацияның жоғарлауы.
E) Ситуацияның секірмелігі.
*****
Стандартты емес қозғалыс барысында орталық жүйке жүесіне тән:
A)& Ақпаратты қабылдау және өндеу.
B) Ақпараттың тежелуі.
C) Ақпараттың күшеюі.
D) Ақпараттың тұрақтылығы.
E) Сөре алдындағы ақпарат.
*****
Қозғалыс жағдайларына байланысты қаңқа бұлшықеттерін не сипаттайды:
A)& Қанқа бұлшықеттерінің лябилдігі және қозғыштығы.
B) Қанқа бұлшықеттерінің тежелүі.
C) Қанқа бұлшықеттерінің үйлесімділігі.
D) Қанқа бұлшықеттерінің өзгермейді.
E) Жауап беруге қиналамын.
*****
Адамның қандай қимыл әрекеті сапалық параметрлерді сипаттамайды:
A)& Бұлшықеттің күші.
B) Жылдамдық.
C) Төзімділік.
D) Ептілік.
E) Анализатор.
*****
Дене сапаларының дамуында қандай механизм жетекші болып табылады:
A) Шартты – рефлекторы.
B) Шартсыз.
C) Сорғыш.
D) Қалыпқа байланысты.
E)& Лимфалық.
*****
Өзіндік күштін жаттығулар кезінде қандай бұлшық ет күші қажет:
A)& Салыстырмалы (қатынасты күш).
B) Абсолютті.
C) Арқалық.
D) Динамикалық.
E) Статикалық.
*****
Қатынасты бұлшық ет күші қай кезде көрінеді:
A) Денені ауыстыру барысында.
B)& Тынық кезде.
C) Үйқы кезінде.
D) Күйзелістік жағдайда.
E) Бұлшықеттердің босаңсыған кезінде.
*****
Бұлшықеттің жиырылуына байланысты бұлшық күші қандай болу мүмкін:
A)& Абсолютті.
B) Қатынасты (салыстырмалы).
C) Статикалық.
D) Жеңуші.
E) Орын беруші.
*****
Бұлшық еттін жиырылуына байланысты бұлшық күшін не анықтайды:
A) Абсолютті.
B) Қатынасты (салыстырмалы).
C)& Динамикалық.
D) Жеңуші.
E) Орын беруші.
*****
Күштің дамуына байланысты қандай гармондар орын алады:
A) Әйелдер гармондары.
B) Бүйрекүсті безі.
C)& Еркек гармондар.
D) Гипофиз.
E) Қалқанша безі.
*****
Максималды бұлшықет күші қандай жағдайда дамуы мүмкін:
A) Оттегімен байығанда.
B) Бұлшықеттін жиырылғанында.
C)& Бұлшықеттін босансығанында.
D) Электорлық тоғымен тітіркендіргенде.
E) Тітіркендіргіш болмаған жағдайда.
*****
Бұлшықет күшінің жалпы қызметтік қорына қандай фактор жатпайды:
A) Бұлшықеттерге қосымша қозғалыс бірлігінің қосылуы.
B) Бұлшық ет антогонистерінің тежелуі.
C) Электрлік ресурстарының жоғарылауы.
D)& Бұлшық ет талшықтарының қайта құрылуға бейімделуі.
E) Физиологиялық көлденең бұлшық ет.
*****
Организмнің қысқа мерзімді уақыт барысындағы қызметі қалай аталады:
A) Тездік.
B) Жылдамдық.
C) Ептілік.
D) Батылдық.
E)& Дарындық.
*****
Жылдамдық қандай факторларға тәуелді:
A)& Қозудың өтуінің құбылмалылығы.
B) Жүйке жүйесі процесстерінің жылжуы.
C) Жылдам бұлшық ет талшықтары.
D) Баяу бұлшық ет талшықтары.
E) Жоғарыдағы барлық факторларға тәуелді.
*****
Ағзаның берілген уақыт шекарасында арнайы жұмысты қаншалықты ұзақ орындау қабілеті қалай аталады:
A) Шыдамдылық.
B) Бейімделушілік.
C) Тездік.
D) Жылдамдық.
E)& Құбылмалылық.
*****
Үлкен бұлшық ет тобының қатысуымен ағзаның бірқалыпты қуатылығы бар кез-келген циклді жұмысты ұзақ уақыт бойы орындау қабілеті қалай аталады:
A)& Жалпы шыдамдылық.
B) Тездік.
C) Бейімделушілік.
D) Жылдамдық.
E) Құбылмалылық.
*****
Арнайы шыдамдылық қай кезде көрінеді:
A)& Қимыл әрекетінің нақты түрлерінде.
B) Тез арада бейімделу.
C) Ұзақ уақыт бойы бейімделу.
D) Құбылмалылық.
E) Қозғалыстың тұрақтылығы.
*****
Төзімділік кезінде тыныс алу жүйесінің қайта құрылуын қандай фактор қамтамасыз етеді:
A)& Өкпе көлемі мен мөлшерінің ұлғаюы.
B) Тыныс алу тереңдігінің өсуі.
C) Өкпе диффузиасының ұлғаюы.
D) Тыныс алу бұлшықеттері қуаттылығының ұлғаюы.
E) Бұлшық ет антогонистерінің тежелуі.
*****
Жалпы шыдамдылық кезінде жүрек қантамыр жүйесінің морфофункционалдық қайта құрылуында қандай фактор байқалмайды:
A) Жүрек көлемінің ұлғаюы.
B) Жүрек бойының лақтырылуы.
C) Тыныштық кезінде жүрек соғу жиілігінің баяулауы.
D) Артериалдық қан қысымының төмендеуі.
E)& Тыныштық кездегі жүрек соғу жиілігінің ұлғаюы.
*****
Жалпы шыдамдылық үшін қан жүйесінде қандай өзгерістер тән емес:
A) Қан көлемінің ұлғаюы.
B) Эритроциттер санының ұлғаюы.
C) Нервтің ұлғаюы.
D) Сарысудың ұлғаюы.
E)& Лактаттың ( сүт қышқылы) төмендеуі.
*****
Ағзаның буындардағы қимылды үлкен амплитуда көмегімен аяқтау қабілетін қалай атайды:
A) Икемділік.
B) Ептілік.
C) Батылдық.
D)& Шыдамдылық.
E) Тездік.
*****
Моторлық деңгейде ағзаның жаңа мінез-құлық міндеттерін орындау қабілеті қалай аталады:
A)& Шапшаңдық.
B) Қозғалысты білу.
C) Ептілік.
D) Батылдық.
E) Шыдамдылық.
*****
Қозғалыс дағдысын қалыптастыруға қандай кезең қатыспайды:
A) Генерализация кезеңі.
B)& Концентрация кезеңі.
C) Стабилизация кезеңі.
D) Автоматизация кезеңі.
E) Шыдамдылық кезеңі.
*****
Жаттықпаған ағзадан жаттыққан ағзаның айырмашылығы неде:
A) Жылдам жұмыс атқару.
B) Функцияның аз қозғалысы.
C) Жағдайға тұрақты.
D) Жылдам қалыпқа келу.
E)& Жылдам қажу.
*****
Қажудың прогрессивті дамуынан туындаған спортшы ағзасындағы патологиялық жағдай қалай аталады:
A) Жаттыққандық.
B) Шамадан тыс жаттыққандық.
C) Қозғалысты білу.
D) Қозғалыс бағдысы.
E)& Шыдамдылық.
*****
Гомеостаз және зат алмасу әртүрлі қызметтердің гуморальды реттелуі, жүйке жүйесі процестерінің бұзылуынын пайда болған ағзаның функционалдық жағдайының күрт төмендеуі қалай аталады:
A) Шамадан тыс күш салу.
B)& Қажу.
C) Күш салу.
D) Жаттыққандық.
E) Шамадан тыс жаттыққандық.
*****
Қоршаған ортаның жоғарғы температурасы кезінде жылу алмасудың өзгерістері қандай түрде болады:
A)& Зәр шығару жүйесі арқылы.
B) Тыныс алу жолдары арқылы.
C) Тер.
D) Гармондар.
E) Ауыз қуысы арқылы.
*****
Өзін өзі реттеудің қай механизмі ағзаның шамадан тыс жылуының алдын алу процестеріне қатыспайды:
A) Терідегі қан айналымның ұлғаюы.
B) Тер құрудың ұлғаюы.
C)& Тердің булануы.
D) Энергетикалық шығындардың төмендеуі.
E) Зәр құрудың ұлғаюы.
*****
Қанда және альвеолярлық ауада оттегін жұтудағы парциальдық қысымның төмендігі дамуы кезінде болатын патологиялық жағдай қалай аталады:
A) Гипокапния.
B) Пневмоторкс.
C) Гипоксия.
D)& Жаттыққандық.
E) Талып қалу.
*****
Табиғат көріністерінің ырғақты өзгерістерімен байланысты ағзаның физиологиялық жағдайы қалай аталады:
A) Биологиялық ырғақтар.
B) Байланысқан.
C)& Уақытша.
D) Тәуіліктік.
E) Жылдық.
*****
Бейімделудің тәуліктік қалыптасуының негізінде не жатыр:
A)& Динамикалық стереотип.
B) Туа пайда болған рефлекс.
C) Табиғаттағы өзгерістер.
D) Тәуіліктік өзгерістер.
E) Уақытша өзгерістер.
*****
Жүзушілерде қандай физиологиялық процесс жоқ деуге болады:
A)& Өкпе вентиляциясы жоғарлайды.
B) Өкпенің тіршілік сыйымдылығы жоғарлайды.
C) Тердің бөлінуі.
D) Брадикардия.
E) Гемоглобин жоғарлайды.
*****
You can do it, too! Sign up for free now at https://www.jimdo.com