5В010800 – Дене шынықтыру және спорт

Дене тәрбиесі мен спорттағы денсаулықты сақтау технологиялары

Күндізгі 4 жыл 4 курс

каз

Абишев Ж.Б.

Спортшының дене дайындығын басқаратын және бұлшық ет жұмысының әсерінен ағза қызметтерінің өзгерісін қандай пән зерттейді:

A) Физиология.

B) Жасерекшелік физиология.

C)& Дене тәрбиесін және спортшы дайындауындағы дене дайындығын басқарудың физиологиялық негіздері.

D) Анатомия, спорттық морфология негіздері.

E) Эмбрология.

*****

Адаптация деген сөз қандай мағынаны білдіреді:

A) Әдет.

B)& Бейімделу.

C) Дағды.

D) Реакция.

E) Қажу.

*****

Спорттағы бейімделу мәселесінің маңызы қандай:

A)& Спортшы қысқа мерзімде беімделеді.

B) Спортшы ұзақ мерзімде беімделеді.

C) Спортшы бейімделмейді.

D) Беімделуге уақыт жоқ.

E) Шамадан тыс жаттығу бөгет жасайды.

*****

Дене жүктемесіне ағза қызметінің өзгеріп жауап беруі неге байланысты:

A)& Адамның жеке тұлғалық ерекшелігімен жаттығу деңгейіне байланысты.

B) Жүрек-қан тамыр жүйесінің жұмысына.

C) Тыныс алу жүйесіне.

D) Жүйке–бұлшық ет жұмысына.

E) Дене жүктемесіне.

*****

Спортшылардың алғашқы бейімделу сатысы қалай аталады:

A) Бейімделушілік.

B) Бейімделудің бұзылуы.

C) Қайта бейімделу.

D)& Физиологиялық ширығу.

E) Жаттыққандық.

*****

Спортшылардың бейімделуінің екінші сатысы қалай аталады:

A)& Бейімделушілік.

B) Бейімделудің бұзылуы.

C) Қайта бейімделу.

D) Физиологиялық ширығу.

E) Жаттыққандық.

*****

Спортшылардың бейімделуінің үшінші сатысы қалай аталады:

A) Бейімделушілік.

B)& Бейімделудің бұзылуы.

C) Қайта бейімделу.

D) Физиологиялық ширығу.

E) Жаттыққандық.

*****

Спортшылардың бейімделуінің төртінші сатысы қалай аталады:

A) Бейімделушілік.

B) Бейімделудің бұзылуы.

C)& Қайта бейімделу.

D) Физиологиялық ширығу.

E) Жаттыққандық.

*****

Спортшылардың шамадан тыс жаттығу жағдайы қандай негіздегі патофизиологиялық сатыға сәйкес келеді:

A) Бейімделушілік.

B)& Бейімделудің бұзылуы.

C) Қайта бейімделу.

D) Физиологиялық ширығу.

E) Жаттыққандық.

*****

Бейімделудің қандай түрі дайын және бұрыннан қалыптасқан физиологиялық механизм  мен бағдарлама негізінде пайда болады:

A) Ұзақ.

B)& Жедел.

C) Созылмалы.

D) Жылдам.

E) Уақытша.

*****

Жедел бейімделу кезінде қан айналым мен тыныс алу жүйелерінде қандай өзгерістер болады:

A)& Тыныс алу және қан айналым мүшелерінің қызметтік қорларының максимальды жинақталуы.

B) Қызметтік қорлардың минимальды жинақталуы.

C) Жүрек-қан тамыр   және тыныс алу жүйелері  жауап қайтармайды.

D) Қан айналымының минимальды жинақталуы және тыныс алу жүйесінің күшеюі.

E) Қан айналымының максимальды жинақталуы тыныс алу жүйесінің төмендеуі.

*****

Ағзаға қоршаған орта факторларының ұзақ және бірнеше рет әсер ету нәтижесінде қандай бейімделу  пайда болады:

A) Созылмалы.

B) Жедел.

C)& Уақытша.

D) Жылдам.

E) Ұзақ уақыттық.

*****

Бейімделушілік бұзылу кезінде қандай энергетикалық алмасу анық байқалады:

A) Витаминдік.

B) Көмірсулық.

C) Ақуыздық.

D)& Майлық.

E) Гормондық.

*****

Ұзақ уақыттық бейімделу қандай физилогиялық процестермен жалғаспайды:

A) Реттігіш механизмдердің қайта құрылуымен.

B) Қорлық мүмкіндіктердің жинақталуымен.

C) Қорлық мүмкіндіктердің пайдалануымен.

D) Арнайы бейімделу жүйесін қалыптастыру.

E)& Жылу өнімі және жылу құрылумен.

*****

Бейімделу кезінде глюкокортикоидтар қандай қызмет атқарады:

A) Ақуыздар ыдырауын тежейді.

B) Ақуыздар ыдырауын төмендетеді.

C) Ақуыздарды бұзады.

D)& Ақуыздарды үдетеді.

E) Ақуыздарды қор ретінде жинақтайды.

*****

Бейімделу кезінде катехоламиндер қандай қызмет атқарады:

A)& Бауырдағы гликоген қорын жинақтайды.

B) Гликогенді төмендетеді.

C) Гликогенді жояды.

D) Гликогендердің ыдырауына әсер етеді.

E) Гликогендердің ыдырауына әсер етпейді.

*****

Спортшылардың қызметтік жүйесін не қалыптастырады:

A)& Нерв орталықтарының қарым-қатнасы.

B) Шартты рефлекстердің сыртқы тежелуі.

C) Шартты рефлекстердің іштен тежелуі.

D) Нерв импульстердің берілуі.

E) Орталық нерв жүйесіндегі тежелу.

*****

Бейімделу кезінде бұлшық ет жұмысына жауап ретінде орталық нерв жүйесінде не қалыптасады:

A)& Орта-аралық өзара байланыс.

B) Шартты рефлекстердің сыртқы тежелуі.

C) Шартты рефлекстердің іштен тежелуі.

D) Нерв импульстердің берілуі.

E) Орталық нерв жүйесіндегі тежелу.

*****

Бейімделу кезінде тыныстық ферменттер өзін қалай көрсетеді:

A) Ферменттерді төмендетеді.

B) Белсенділігін тежейді.

C)& Белсенділігін төмендетеді.

D) Бөлінбейді.

E) Құрамын өзгертеді.

*****

Бейімделу кезінде жүрек пен қаңқа бұлшық еттеріне тән қасиет:

A) Жүрек және қаңқа бұлшық еттерінің атрофиясы.

B) Жүрек және қаңқа бұлшық еттерінің гипотонусы.

C)& Жүрек және қаңқа бұлшық еттерінің гипертрофиясы.

D) Миокардит.

E) Қозғыштықтың жоғарлауы.

*****

Жақсы жаттыққан адамның қанының минуттық көлемі нешеге тең:

A) 20 л.

B) 15 л.

C)& 100 л.

D) 40 л.

E) 80 л.

*****

Жақсы жаттыққан адамның бір минут уақытында өкпе желденуі неше есе жоғарлайды:

A) 5 есе.

B) 10 есе.

C) 2 есе.

D)& 20 есе.

E) Жоғарламайды.

*****

Жаттыққан адамның бір минут ішінде көмір қышқыл газын бөліп шығарылуы неше есе ұлғаяды:

A) 15 есе.

B)& 10 есе.

C) 5 есе.

D) 2 есе.

E) Жоғарламайды.

*****

Ағзаның физиологиялық қорларына бірінші кезекте тән қасиет:

A)& Ағзаның жинақталуы тыныштық күйден.

B) Тыныштық күйінен күнделікті әрекетке көшу.

C) Шартты рефлекстер.

D) Шартсыз рефлекстер.

E) Гомеостазды қалыпты жағдайда ұстау.

*****

Қандай максимальды физиологиялық ширығу барысында ағзаның физиологиялық қорларының екінші кезегі қосылады:

A) 10 % тен 20% дейін.

B)& 5% тен 10% дейін.

C) 35% тен 65% дейін.

D) 70% тен 80% дейін.

E) 15% тен 20% дейін.

*****

Үшінші кезектегі физиологиялық қорлары кай уақытта іске қосылады:

A) Төтенше жағдайларда.

B) Оттегі азайғанда.

C)& Оттегі көбейгенде.

D) Тіршілік үшін күресуде.

E) Ашығуда.

*****

Дене жүктемесі кезінде орталық жүйке жүйесінде қандай өзгерістер байқалады:

A) Тұрақсыздықтың жоғарлауы.

B) Тұрақсыздықтың төмендеуі.

C) Тұрақсыздықтың тежелуі.

D)& Тұрақсыздықтың өзгеруі.

E) Тұрақсыздықтың үдеуі.

*****

Дене жүктемесі кезінде орталық жүйке жүйесін ООЖ не сипатталады:

A)& Тұрақсыздықтың жоғарлауы.

B) Тұрақсыздықтың төмендеуі.

C) Тұрақсыздықтың тежелуі.

D) Тұрақсыздықтың өзгеруі.

E) Тұрақсыздықтың үдеуі.

*****

Циклді жаттығуларды орындауда не жеңілдетеді:

A) Динамикалық стереотип.

B)& ОЖЖ қызметі.

C) Тұрақсыздықтың жоғарлауы.

D) Тұрақсыздықтың төмендеуі.

E) Тұрақсыздықтың тежелуі.

*****

Адам қалыпты жағдайда бір минут уақытында қанша тыныс алу қимылын орындайды:

A)& 10.

B) 8.

C) 6.

D) 7.

E) 14- дейін.

*****

Дене жүктемесі кезінде адам бір минут ішінде қанша тыныс алу қимылын орындайды:

A) 16.

B) 18.

C) 20.

D) 22.

E)& 50 дейін.

*****

Спортшыларда үлкен  дене жүктеме орындау барысында қанның систолық көлемі қандай дәрежеге дейін ұлғаяды:

A) 150-200 мл дейін.

B) 60-70 мл.

C) 80-90 мл.

D) 90-100 мл.

E)& 80-100 мл.

*****

Спортшылардың үлкен дене жүктемесін орындау барысында жүректің соғу жиілігі қандай көлемге дейін ұлғаяды:

A)& 180 ретке дейін 1 минутта.

B) 100 дейін 1 минутта.

C) 90 дейін 1 минутта.

D) 110 дейін 1 минутта.

E) 120 дейін 1 минутта.

*****

Жаттыққан спортшыларда қанның минуттық мөлшері қандай дәрежеге дейін ұлғаяды:

A)& 15 л дейін 1 минутта.

B) 18 л дейін 1 минутта.

C) 20 л дейін 1 минутта.

D) 23л дейін 1 минутта.

E) 35л дейін 1 минутта.

*****

Дене жүктемесі кезінде пішіндік элементтердің саны ұлғаяды ма:

A) Ұлғаяды.

B) Жоқ.

C) Кейбіреулері.

D) Тек қана эритроциттер.

E)& Тек қана лейкоциттер.

*****

Бұлшық ет жұмысы кезінде  эритроциттердің саны ұлғаяды ма:

A)& Жоқ.

B) Азайады.

C) Өзгеріссіз қалады.

D) Көбееді.

E) Жауабын білмеймін.

*****

Бұлшық ет жұмысы кезінде  тромбоциттердің саны ұлғаяды ма:

A)& Жоқ.

B) Азайады.

C) Өзгеріссіз қалады.

D) Көбееді.

E) Жауабын білмеймін.

*****

Бұлшық ет жұмысы кезінде  лейкоциттердің саны ұлғаяды ма:

A) Жоқ.

B) Азайады.

C) Өзгеріссіз қалады.

D)& Көбееді.

E) Жауабын білмеймін.

*****

Бұлшық ет жұмысы кезінде эритроциттердің саны қаншалықты деңгейде көбейеді:

A) 5,5-6*10 12 л.

B) 4,5-5,5*1012 л.

C) 3,5-4,5*1012 л.

D)& 2,5-3,5*1012 л.

E) 6,5-8*1012 л.

*****

Бұлшық ет жұмысы кезінде тромбоциттердің саны қаншалықты деңгейде көбейеді:

A) 30 есе көбееді.

B) 2 есе көбееді.

C) 4 есе көбееді.

D)& 2 есе азайады.

E) Өзгеріссіз қалады.

*****

Бұлшық ет жұмысы кезінде лейкоциттер саны қандай деңгейде көбейеді:

A)& 16-18* 10 9 ге дейін.

B) 13*10 9 ге дейін.

C) 12*10 9 ға дейін.

D) 11*10 9 ға дейін.

E) 10*10 9 ға дейін.

*****

Эритроциттер санының көбеюі қалай аталады:

A) Эритроциттер.

B) Лейкоцитоз.

C)& Эритроцитоз.

D) Тромбоцитоз.

E) Лейкопения.

*****

Тромбоциттердің көбеюуі қалай аталады:

A) Эритроцитоз.

B) Протромбиназа.

C) Протромбин.

D)& Тромбоцитоз.

E) Тромбин.

*****

Лейкоциттер санының азайуы қалай аталады:

A) Лейкоцитоз.

B)& Лейкопения.

C) Лимфоциты.

D) Жауабын білмеймін.

E) Жауап беруге қиналамын.

*****

Лейкоциттер санының көбеюуі  қалай аталады:

A)& Лейкоцитоз.

B) Лейкопения.

C) Лимфоциты.

D) Жауабын білмеймін.

E) Жауап беруге қиналамын.

*****

Адамның қажеттілігінен және мотивациясымен анықталатын, қоршаған ортамен өзіне деген жеке тұлғалы көзқарасы қалай аталады:

A) Қыздырыну.

B) Жұмысқа дайындық.

C)& Эмоция.

D) Қажу.

E) Қайта қалпына келу.

*****

Эмоцияның қандай түрлерін білесіз:

A)& Оң, теріс

B) Стандартты.

C) Стандартты емес.

D) Денелік.

E) Күштілік.

*****

Жағымсыз эмоциялар аталады:

A)& Теріс.

B) Стандартты.

C) Стандартты емес.

D) Денелік.

E) Күштілік.

*****

Спортшының жарыс жолына шыққанға дейінгі күйі қалай аталады:

A) Стресс.

B) Дистресс.

C)& Мәре алдылық.

D) Денені қыздыру.

E) Эмоция.

*****

Мәре алдындағы күйдің бір түрі қалай аталады:

A)& Ұрыстық дайындық.

B) Жұмысқа дайындық.

C) Денені қыздыру.

D) Жалпы  денені қыздыру.

E) Қажу.

*****

Мәре алдылық күйдің бір түрі қалай аталады:

A)& Мәре алдындағы қобалжу.

B) Өндіру жұмысы.

C) Денені қыздыру.

D) Жалпы денені қыздыру.

E) Қажу.

*****

Сөреалдындағы жағдайға жатады:

A)& Мәре алдындағы енжарлық.

B) Өндіру жұмысы.

C) Денені қыздыру.

D) Жалпы денені қыздыру.

E) Қажу.

*****

Ой немесе дене жұмысының жұмыс істеу қабілеті уақытша  төмендеуінен туындайтын ағзаның қызметтік күйі қалай аталады:

A) Жұмысқа дайындық.

B) Физиологиялық ширығу.

C)& Қажу.

D) Денені қыздыру.

E) Ұрыстық дайындық.

*****

Адамның қажуының басты және шынайы белгісі болып не табылады:

A) Эмоция.

B) Жұмысқа дайындық.

C) Шаршау.

D)& Жұмыс қабілетінің төмендеуі.

E) Физиологиялық қорлар.

*****

Дене жүктемесі кезінде қажудың пайда болуының алғашқы белгісін не  анықтайды:

A)& Жұмыстық қимыл –қозғалыс.

B) Қимыл -қозғалыстың бұзылуы.

C) Вегетативті қызметтің ширығуы.

D) Жұмылдыруы.

E) Тұрақтылық.

*****

Дене жүктемесі барысында қажудың  екінші белгісін не анықтайды:

A) Автоматтық жұмыс қозғалысының  бұзылуы.

B)& Қимылдың  координациясының бұзылуы.

C) Вегетативті қызметінің ширығуы.

D) Жұмылдыру.

E) Тұрақтылық.

*****

Дене жүктемесі кезінде қажудың үшінші белгісін не анықтайды:

A) Автоматтық жұмыс қозғалысының  бұзылуы.

B) Қимыл координацияның бұзылуы.

C)& Вегетативті жүйке қызметінің  ширығуы.

D) Жұмылдыру.

E) Тұрақтылық.

*****

Шаршағандықты, сылбырлықтың, ұйқының бұзылуының сипаттайтын ағзаның патологиялық күйі қалай аталады:

A) Қажу.

B) Шамадан тыс жаттығу.

C)& Шамадан  тыс қажу.

D) Бейімделу.

E) Қайта бейімделу.

*****

Қалпына келу процестер неден  басталады:

A)& Қалыпқа келу процессі бір келкі еместігінен.

B) Қалыпқа келу процессі бір келкілігінен.

C) Қалыпқа келу процессінің үйлесімділігімен.

D) Қалыпқа келу процессінің бастапқы қалпымен.

E) Қалыпқа келу процессінің төмендеуімен.

*****

Қалыпқа келу процессінің жалғасы қандай  процесс  болып табылады:

A)& Гетерохрондық.

B) Бір келкілік.

C) Үйлесіміділік.

D) Бастапқы.

E) Төмендеу.

*****

Қалпына келуін сипаттайтын белгі:

A) Бір келкілік.

B) Үйлесіміділік.

C)& Фазалық.

D) Бастапқылығымен.

E) Төмендеумен.

*****

Жұмыс істеу қабілетінің қалпына келуінің бірінші фазасы қалай аталады:

A) Жұмыс істеу қабілетінің бір келкілі фазасы.

B) Тең емес фазасы.

C) Бастапқы фаза.

D) Жоғарғы фаза.

E)& Жұмыс істеу қабілетінің төмендеу фазасы.

*****

Жұмыс істеу қабілетінің қалпына келуінің екінші фазасы қалай аталады:

A) Жұмыс істеу қабілетінің бір келкілі фазасы.

B) Тең емес фазасы.

C) Бастапқы фаза.

D)& Жоғарғы фаза.

E) Жұмыс істеу қабілетінің төмендеу фазасы.

*****

Жұмыс істеу қабілетінің қалпына келуінің үшінші фазасы қалай аталады:

A) Жұмыс істеу қабілетінің бір келкілі фазасы.

B) Тең емес фазасы.

C)& Бастапқы фаза.

D) Жоғарғы фаза.

E) Жұмыс істеу қабілетінің төмендеу фазасы.

*****

Максималды қуаттылық жұмыс барысында қандай энергетикалық қор басты болып табылады:

A) Аэробты.

B)& Анаэробты.

C) Оттегіннің коп болуы.

D) Оттегіннің жетіспеушілігі.

E) Оттегіннің өзгермеуі.

*****

Субмаксималды қуаттылықтағы жұмыс кезіндегі қанға өтетін заттар:

A)& Бұзылған метаболизм заттары.

B) Анаэробты заттардың ыдырауы.

C) Аэробты заттардың ыдырауы.

D) Көмірсудың ыдырауы.

E) Майлардың ыдырауы.

*****

Қалыпты қуаттылықтағы жұмыс кезінде физиологиялық қор болып не табылады:

A)& Гликоген мен глюкозаның артықтығы, жоғарғы нерв жүеісінің төзімділігі.

B) Анаэробты процесс.

C) АТФ-тің қоры.

D) Креотинфосфаттың қоры.

E) Қанның РН.

*****

Дене жаттығуларының жіктелу кезінде қандай критерийлар қойылады:

A)& Энергетикалық.

B) Көмірсулық.

C) Ақуыздық.

D) Липидтік.

E) Витаминдік.

*****

Дене жаттығуларының жіктелуінің негізіне қандай  көрсеткіш қойылған:

A)& Биомеханикалық.

B) Ақуыздық.

C) Көмірсуқ.

D) Липидтік.

E) Витаминдік.

*****

Дене жаттығуларының жіктелуінің негізіне қандай сапалы параметрлер келтірілген:

A) Ақуыздық.

B) Көмірсуқ.

C)& Дененің сапасы.

D) Липидтік.

E) Витаминдік.

*****

Дене жаттығуларының жіктелуінің негізіне әрекеттердің қандай факторлары келтірілген:

A) Ақуыздық.

B) Көмірсуқ.

C) Липидтік.

D)& Жұмыс істеу уақыты.

E) Витаминдер.

*****

Бастапқы спорттық жаттығулар қалай бөлінеді:

A)& Қалып.

B) Гимнастика.

C) Дем алу.

D) Дем шығару.

E) Үзіліс.

*****

Спорттық жаттығулар неден басталады:

A)& Қимыл-қозғалыс.

B) Гимнастика.

C) Дем алу.

D) Дем шығару.

E) Үзіліс.

*****

Стандарттық белгісі бойынша қимыл-қозғалыстар қалай бөлінеді:

A)& Стереотипті.

B) Қалыпты.

C) Гимнастика.

D) Жүгірулер.

E) Жеке сайыс.

*****

Қозғалыстардың стандарттық критерияларының бөлу негізіне не жатады:

A) Қалып.

B) Гимнастика.

C) Күштілік.

D) Жылдамдық.

E)& Кездейсоқтық.

*****

Сапасы маңызды жаттығуларға қандай қимыл-қозғалыстар жатады:

A)& Баллмен бағаланатындар.

B) Килограммен бағаланатындар.

C) Метрмен.

D) Секундпен.

E) Сағатпен.

*****

Дене жаттығудың сандық маңыздағы жаттығуларына қандай қимыл-қозғалыстар жатады:

A) Гимнастика.

B) Мәнерлеп  сырғанау.

C)& Ауыр атлетика.

D) Суға секіру.

E) Спорттық ойындар.

*****

Салыстырмалы қуаттылықтағы аймақ бойынша жұмыс уақытының шегімен циклді жаттығулар қалай бөлінеді:

A)& Максималды қуаттылық.

B) Күштілік.

C) Жылдамлық.

D) Нысаналық.

E) Сапалық.

*****

Қатынасты қуаттылық аймаққа қандай циклдық жаттығулар жатады:

A) Күштілік.

B)& Субмаксималді.

C) Жылдамдық.

D) Нысаналық.

E) Сапалық.

*****

Шектеулі орындау уақыты және қатынасты қуаттылық бойынша циклдық жаттығуларға жатады:

A) Күштілік.

B)& Үлкен.

C) Жылдамдық.

D) Нысаналық.

E) Сапалық.

*****

Шектеулі орындау ауқыты және қатынасты қуаттылық циклды жаттығуларды не сипаттайды:

A) Жылдамдық.

B)& Қалыпты.

C) Жылдамдық.

D) Нысаналық.

E) Сапалық.

*****

Қаңқа бөліктерінің белгілі бір қалыпты белгілеу қалай аталады:

A) Жүгіру.

B) Секіру.

C)& Қалып.

D) Ұйқы.

E) Жүріс.

*****

Қалыпты сақтау барысында қаңқа бұлшық еттеріне қандай механикалық реакция тән қасиет:

A)& Тонустық.

B) Систолық.

C) Даистолық.

D) Үзіліс.

E) Қалыпты.

*****

Қалыпты сақтау барысында қаңқа бұлшық еттерін қандай жұмыс сипаттайды:

A)& Титанустық.

B) Систолық.

C) Даистолық.

D) Үзіліс.

E) Қалыпты.

*****

Қалыптың қандай түрлері бар:

A) Ойдан шығарылған.

B) Шартты.

C) Шартсыз.

D)& Еркін.

E) Жасанды.

*****

Дене қалптына не жатады:

A) Ойдан шығарылған.

B) Шартты.

C) Шартсыз.

D)& Еркін емес.

E) Жасанды.

*****

Күнделіктегі іс-әрекетті қамтамасыз ететін қалып:

A) Ойдан шығарылған.

B) Шартты.

C) Шартсыз.

D) Еркін.

E)& Жұмыстық.

*****

Орындалатын іс-әрекетке қажетті қалып:

A) Ойдан шығарылған.

B) Шартты.

C) Шартсыз.

D) Еркін.

E)& Жұмыс алдылық.

*****

Қандай қалып адамның жұмыс қабілеттілігін арттырады:

A) Ойдан шығарылған.

B)& Қолайлы.

C) Шартсыз.

D) Еркін.

E) Жұмыс алды.

*****

Қандай қалып жұмыстың нәтижелігін төмендетеді:

A) Ойдан шығарылған.

B)& Қолайсыз.

C) Шартсыз.

D) Еркін.

E) Жұмыс алды.

*****

Қимылсыз қалып жағдайында адам қандай жұмыс орындайды:

A) Динамикалық.

B) Ойдан шығарылған.

C)& Статикалық.

D) Жеңілу.

E) Жеңу.

*****

Қимылсыз қалып жағдайында бұлшық еттер қандай тәртіппен жұмыс істейді:

A) Изотониялық.

B) Үйлесімді.

C) Ыңғайлы.

D)& Изометриялық.

E) Босаңсыған.

*****

Изометриялық тәртіптегі бұлшықеттердің механикалық жұмысы неге тең:

A)& 0.

B) 2.

C) 3.

D) 4.

E) 5.

*****

Спорттағы статикалық жұмыс неге байланысты:

A)& Бұлшық еттердің шиырығуына.

B) Бұлшық еттердің босаңсуына.

C) Бұлшық еттердің ұзаруына.

D) Бұлшық еттердің қысқаруына.

E) Өзгеріссіз қалады.

*****

Статикалық жұмыс барысында орталық жүйке жүйесінде не пайда болады:

A) Босаңсу ошағы.

B) Тыныштық ошағы.

C)& Жұмыс доминантасы.

D) Тежелу.

E) Ырғақты меңгеру.

*****

Статикалық жұмыс кезінде бұлшықеттің белсенділігі қалай көрінеді:

A)& Үзіліссіз белсенді.

B) Кезеңмен белсенді.

C) Секірмелі белсенді.

D) Белсенді емес.

E) Тежелген.

*****

Статикалық ширығу барысында бұлшықеттерді максималды қанмен қамтамасыз ету қай кезде сақталады:

A) 10‑12%.

B) 11‑15%.

C) 15‑18 %.

D) 18‑20 %.

E)& 7‑8 %.

*****

Пайыздық статикалық ширығу барысында бұлшықеттердің қанмен қамтамасыз етілуі қанша есе төмендейді:

A) 1‑2 есе.

B) 2‑3 есе.

C) 3‑4 есе.

D) 5‑6 есе.

E)& 8‑9 есе.

*****

Бұлшыетті қанмен қамтамасыз ету қандай статикалық ширығу кезінде тоқтайды:

A) 20% астам.

B) 22% астам.

C) 23% астам.

D)& 24% астам.

E) 30% астам.

*****

Бұлшықеттердегі артериалдық қысым статикалық жұмыс кезінде қандай деңгейге дейін көтеріледі:

A) 140‑160 мм сын.бағ.

B) 160‑180 мм сын. бағ.

C) 180‑260 мм сын. бағ.

D) 260‑300 мм сын. бағ.

E)& 400‑500 мм сын. бағ.

*****

Статикалық жұмыс кезінде бұлшықеттердің қанмен қамтамасыз етілуінің тоқтатылуы, олардың жұмысына әсер етпейтіндігі:

A) Оттегі аз.

B) Оттегі қорын пайдаланады.

C) Оттегі көп.

D) Көміртегі пайдаланады.

E)& Көміртегі шығады.

*****

Статикалық әрекет кезінде қандай көрсеткіштер жоғарлайды:

A) Өкпенің  тіршілік сыйымдылығы.

B)& Демалудың тереңдігі.

C) Жүректің соғу жиілігі.

D) Оттегі.

E) Қозу ошағы.

*****

Стандартты қозғалыс кезінде құрылымы жағынан қандай қозғалыстар  болады:

A) Циклдық.

B) Адымдық.

C) Күрделі.

D) Қарапайым.

E)& Бір реттік.

*****

Стандартты қозғалыс қозғалыстың структурасы бойынша сипатталады:

A)& Ациклді.

B) Адымды.

C) Күрделі.

D) Қарапайым.

E) Бір реттік.

*****

Стандартты жаттығу кезінде салыстырмалы түрдегі қуаттылықтың қандай аумағы кездеспейді:

A)& Максималды.

B) Субмаксималды.

C) Үлкен.

D) Біркелкі.

E) Төмен.

*****

Максималды қуаттылықтың жұмысы қанша уақытқа созылады:

A) 5‑6 сек.

B) 6‑8 сек.

C) 8‑10 сек.

D) 10‑15 сек.

E)& 20‑30 сек.

*****

Максималды қуаттылықтың жұмысын қандай фактор сипаттайды:

A) Нерв орталығының құбылмалылығы.

B) Нерв орталығының қозғыштығы.

C) Нерв орталығының қозғалмалылығы.

D) Қаңқа бұлшықеттерінің құбылмалылығы.

E)& Жүрек соғу жиілігінің төмендеуі.

*****

Субмаксималдық қуаттылықтың жұмыс кезіндегі физиологиялық күшіне қандай фактор тән емес ( оттегін құрушы жүйелер):

A) Қан.

B) Қанайналым.

C) Тыныс алу.

D) Орталық жүйке жүйесі.

E)& Орталық жүйке жүйесінің құбылмалылығы.

*****

Үлкен қуаттылықтағы жұмыс қанша уақытқа созылады:

A) 20-30 с.

B) 30-40 с.

C) 50-100 с.

D) 1-2 мин.

E)& 5-6 мин.

*****

Біркелкі қуаттыдағы жұмыс қанша уақытқа созылады:

A) 10- 20 мин.

B) 20-30 мин.

C) 30-40 мин.

D) 40-50 мин.

E)& 50-60 мин.

*****

Біркелкі қуаттылық жұмыс барысында жүректің соғу жиілігі қаншаға тең:

A) 160-180 бір мин. соғуы.

B) 120-130 бір мин. соғуы.

C)& 130-140 бір мин. соғуы.

D) 100-110 бір мин. соғуы.

E) 90-100 бір мин. соғуы.

*****

Біркелкі қуаттылық жұмыс барысында глюкозаның құрамы бойынша қан немен сипатталады:

A)& Гипергликемия.

B) Гипогликемия.

C) Өзгеріссіз қалады.

D) Секірмелі жоғарылайды.

E) Жойылады.

*****

Біркелкі жұмыс қуаттын қандай фактор анықтайды:

A) Қимыл координациясының бұзылуы.

B)& Кеңістіктегі бағдарлаудың.

C) Естің жоғалуы.

D) Естің бұзылуы.

E) Орталық жүйке жүйесінің функциясының бұзылуы.

*****

Стандартты ациклды қозғалыстың бағалау ұпайы қай спорт түріне жатпайды:

A) Гимнастика.

B) Акробатика.

C) Лақтыру.

D) Манерлі сырғанау.

E)& Суға секіру.

*****

Спорттың қай түрі стандартты ациклды жылдамды-күштілікке жатады:

A) Гимнастика.

B) Аэробика.

C)& Акробатика.

D) Ауыр атлетика.

E) Жеңіл атлетика.

*****

Спорттың қай түрі стандартты циклды жылдамды-күштілікке жатады:

A) Гимнастика.

B) Аэробика.

C) Акробатика.

D)& Найзаны лақтыру.

E) Ауыр атлетика.

*****

Қай спорт түрі стандартты емес (ситуациялық) жағдайларға жатпайды:

A) Баскетбол.

B) Волейбол.

C) Жекпе-жек.

D)& Бокс.

E) Гимнастика.

*****

Стандартты емес қозғалысқа тән:

A) Бұлшық еттің біркелкі жұмыста болуы.

B) Статикалық қуаттағы жұмыс.

C) Ауыспалы қуаттағы жұмыс.

D) Бұлшықеттің өзгеріссіз жұмыста болуы.

E)& Жұмыс.

*****

Стандартты емес қозғалыстарды сипаттайды:

A) Ситуацияның өзгеретіндігі.

B) Ситуацияның тұрақтылығы.

C)& Ситуацияның төмендеуі.

D) Ситуацияның жоғарлауы.

E) Ситуацияның секірмелігі.

*****

Стандартты емес қозғалыс барысында орталық жүйке жүесіне тән:

A)& Ақпаратты қабылдау және өндеу.

B) Ақпараттың тежелуі.

C) Ақпараттың күшеюі.

D) Ақпараттың тұрақтылығы.

E) Сөре алдындағы ақпарат.

*****

Қозғалыс жағдайларына байланысты қаңқа бұлшықеттерін не сипаттайды:

A)& Қанқа бұлшықеттерінің  лябилдігі және  қозғыштығы.

B) Қанқа бұлшықеттерінің тежелүі.

C) Қанқа бұлшықеттерінің  үйлесімділігі.

D) Қанқа бұлшықеттерінің өзгермейді.

E) Жауап беруге қиналамын.

*****

Адамның қандай қимыл әрекеті сапалық  параметрлерді сипаттамайды:

A)& Бұлшықеттің күші.

B) Жылдамдық.

C) Төзімділік.

D) Ептілік.

E) Анализатор.

*****

Дене сапаларының дамуында қандай механизм жетекші болып табылады:

A) Шартты – рефлекторы.

B) Шартсыз.

C) Сорғыш.

D) Қалыпқа байланысты.

E)& Лимфалық.

*****

Өзіндік күштін жаттығулар кезінде қандай бұлшық ет күші қажет:

A)& Салыстырмалы (қатынасты күш).

B) Абсолютті.

C) Арқалық.

D) Динамикалық.

E) Статикалық.

*****

Қатынасты бұлшық ет күші қай кезде көрінеді:

A) Денені ауыстыру барысында.

B)& Тынық кезде.

C) Үйқы кезінде.

D) Күйзелістік жағдайда.

E) Бұлшықеттердің босаңсыған кезінде.

*****

Бұлшықеттің жиырылуына байланысты бұлшық күші қандай болу мүмкін:

A)& Абсолютті.

B) Қатынасты (салыстырмалы).

C) Статикалық.

D) Жеңуші.

E) Орын беруші.

*****

Бұлшық еттін жиырылуына байланысты бұлшық күшін не анықтайды:

A) Абсолютті.

B) Қатынасты (салыстырмалы).

C)& Динамикалық.

D) Жеңуші.

E) Орын беруші.

*****

Күштің дамуына байланысты қандай гармондар орын алады:

A) Әйелдер гармондары.

B) Бүйрекүсті безі.

C)& Еркек гармондар.

D) Гипофиз.

E) Қалқанша безі.

*****

Максималды бұлшықет күші қандай жағдайда дамуы мүмкін:

A) Оттегімен байығанда.

B) Бұлшықеттін жиырылғанында.

C)& Бұлшықеттін босансығанында.

D) Электорлық тоғымен тітіркендіргенде.

E) Тітіркендіргіш болмаған жағдайда.

*****

Бұлшықет күшінің жалпы қызметтік қорына қандай фактор жатпайды:

A) Бұлшықеттерге қосымша қозғалыс бірлігінің қосылуы.

B) Бұлшық ет антогонистерінің тежелуі.

C) Электрлік ресурстарының жоғарылауы.

D)& Бұлшық ет талшықтарының қайта құрылуға бейімделуі.

E) Физиологиялық көлденең бұлшық ет.

*****

Организмнің қысқа мерзімді уақыт барысындағы қызметі қалай аталады:

A) Тездік.

B) Жылдамдық.

C) Ептілік.

D) Батылдық.

E)& Дарындық.

*****

Жылдамдық қандай факторларға тәуелді:

A)& Қозудың өтуінің құбылмалылығы.

B) Жүйке жүйесі процесстерінің жылжуы.

C) Жылдам бұлшық ет талшықтары.

D) Баяу бұлшық ет талшықтары.

E) Жоғарыдағы барлық факторларға тәуелді.

*****

Ағзаның берілген уақыт шекарасында арнайы жұмысты  қаншалықты ұзақ орындау қабілеті қалай аталады:

A) Шыдамдылық.

B) Бейімделушілік.

C) Тездік.

D) Жылдамдық.

E)& Құбылмалылық.

*****

Үлкен бұлшық ет тобының қатысуымен ағзаның бірқалыпты қуатылығы бар кез-келген циклді жұмысты ұзақ уақыт бойы орындау қабілеті қалай аталады:

A)& Жалпы шыдамдылық.

B) Тездік.

C) Бейімделушілік.

D) Жылдамдық.

E) Құбылмалылық.

*****

Арнайы шыдамдылық қай кезде көрінеді:

A)& Қимыл әрекетінің нақты түрлерінде.

B) Тез арада бейімделу.

C) Ұзақ уақыт бойы бейімделу.

D) Құбылмалылық.

E) Қозғалыстың тұрақтылығы.

*****

Төзімділік кезінде тыныс алу жүйесінің қайта құрылуын қандай фактор қамтамасыз етеді:

A)& Өкпе көлемі мен мөлшерінің ұлғаюы.

B) Тыныс алу тереңдігінің өсуі.

C) Өкпе диффузиасының ұлғаюы.

D) Тыныс алу бұлшықеттері қуаттылығының ұлғаюы.

E) Бұлшық ет антогонистерінің тежелуі.

*****

Жалпы шыдамдылық кезінде жүрек қантамыр жүйесінің морфофункционалдық қайта құрылуында қандай фактор байқалмайды:

A) Жүрек көлемінің ұлғаюы.

B) Жүрек бойының лақтырылуы.

C) Тыныштық кезінде жүрек соғу жиілігінің баяулауы.

D) Артериалдық қан қысымының төмендеуі.

E)& Тыныштық кездегі жүрек соғу жиілігінің ұлғаюы.

*****

Жалпы шыдамдылық үшін қан жүйесінде қандай өзгерістер тән емес:

A) Қан көлемінің ұлғаюы.

B) Эритроциттер санының ұлғаюы.

C) Нервтің ұлғаюы.

D) Сарысудың ұлғаюы.

E)& Лактаттың ( сүт қышқылы) төмендеуі.

*****

Ағзаның буындардағы қимылды үлкен амплитуда көмегімен аяқтау қабілетін қалай атайды:

A) Икемділік.

B) Ептілік.

C) Батылдық.

D)& Шыдамдылық.

E) Тездік.

*****

Моторлық деңгейде ағзаның жаңа мінез-құлық міндеттерін орындау қабілеті қалай аталады:

A)& Шапшаңдық.

B) Қозғалысты білу.

C) Ептілік.

D) Батылдық.

E) Шыдамдылық.

*****

Қозғалыс дағдысын қалыптастыруға қандай кезең қатыспайды:

A) Генерализация кезеңі.

B)& Концентрация кезеңі.

C) Стабилизация кезеңі.

D) Автоматизация кезеңі.

E) Шыдамдылық кезеңі.

*****

Жаттықпаған ағзадан жаттыққан ағзаның айырмашылығы неде:

A) Жылдам жұмыс атқару.

B) Функцияның аз қозғалысы.

C) Жағдайға тұрақты.

D) Жылдам қалыпқа келу.

E)& Жылдам қажу.

*****

Қажудың прогрессивті дамуынан туындаған спортшы ағзасындағы патологиялық жағдай қалай аталады:

A) Жаттыққандық.

B) Шамадан тыс жаттыққандық.

C) Қозғалысты білу.

D) Қозғалыс бағдысы.

E)& Шыдамдылық.

*****

Гомеостаз және зат алмасу әртүрлі қызметтердің гуморальды реттелуі, жүйке жүйесі процестерінің бұзылуынын пайда болған ағзаның функционалдық жағдайының күрт төмендеуі қалай аталады:

A) Шамадан тыс күш салу.

B)& Қажу.

C) Күш салу.

D) Жаттыққандық.

E) Шамадан тыс жаттыққандық.

*****

Қоршаған ортаның жоғарғы температурасы кезінде жылу алмасудың өзгерістері қандай түрде болады:

A)& Зәр шығару жүйесі арқылы.

B) Тыныс алу жолдары арқылы.

C) Тер.

D) Гармондар.

E) Ауыз қуысы арқылы.

*****

Өзін өзі реттеудің қай механизмі ағзаның шамадан тыс жылуының алдын алу процестеріне қатыспайды:

A) Терідегі қан айналымның ұлғаюы.

B) Тер құрудың ұлғаюы.

C)& Тердің булануы.

D) Энергетикалық шығындардың төмендеуі.

E) Зәр құрудың ұлғаюы.

*****

Қанда және альвеолярлық ауада оттегін жұтудағы парциальдық қысымның төмендігі дамуы кезінде болатын патологиялық жағдай қалай аталады:

A) Гипокапния.

B) Пневмоторкс.

C) Гипоксия.

D)& Жаттыққандық.

E) Талып қалу.

*****

Табиғат көріністерінің ырғақты өзгерістерімен байланысты ағзаның физиологиялық жағдайы қалай аталады:

A) Биологиялық ырғақтар.

B) Байланысқан.

C)& Уақытша.

D) Тәуіліктік.

E) Жылдық.

*****

Бейімделудің тәуліктік қалыптасуының негізінде не жатыр:

A)& Динамикалық стереотип.

B) Туа пайда болған рефлекс.

C) Табиғаттағы өзгерістер.

D) Тәуіліктік өзгерістер.

E) Уақытша өзгерістер.

*****

Жүзушілерде қандай физиологиялық процесс жоқ деуге болады:

A)& Өкпе вентиляциясы жоғарлайды.

B) Өкпенің тіршілік сыйымдылығы жоғарлайды.

C) Тердің бөлінуі.

D) Брадикардия.

E) Гемоглобин жоғарлайды.

*****